Agricultural information from Radio Free Asia:
Vegetables and fruits from organic farms receiving support gradually
Monday, October 24, 2011
Thursday, September 8, 2011
Khourn Vichet: From a Factory Worker to a successful Young Agri-Entrepreneur
Read this article in Khmer here.
Khourn Vichet, a 24 year-old youth, is living in Mean Chey village, Prey Veng district, Prey Veng province. He finished his study in grade 10 in 2001. After finishing school he worked in a garment factory for four and half years. He said that initially, he could save 600 USD per year and 200 USD in the second year, but not in the third and fourth year due to his increased daily expenses such as food and rental ...etc. Vichet find his life to be difficult.
In July 2008, Vichet heard the announcement of Young Agri-Entrepreneurs “YAE” propram from CEDAC Radio Program. The program was calling for applicants to join the program. He applied for this in his hometown, Prey Veng province. After completing the writing test and interview, Vichet was selected to join the YAE program. He immediately stopped working in the factory.
Being joining the program, Vichit undertook his first assignment for six months. With this, he was asked to do some visit, observe, and interviews with farmers and writing reports as well as his own history. At first, he found it very difficult to complete, but he tried and finally reached a successful stage. During the six months period, Vichet learnt many new things; they include the following
ecological agriculture techniques:
1). System of Rice Intensification (SRI): He has applied some SRI steps; such as use of healthier, younger and fewer seedlings and transplanting in rows, use of compost etc. With this, Vichet found a difference on his rice yields. In 2007, he yielded only 2160 kg of rice on 1 ha of land, but in 2008 (after applying SRI), the rice yield increased to 3960 kg. At the same time, inputs applied reduced.
2). Composting to grow vegetables: He used to grow vegetables on 50m2 land by using chemical fertilizers and pesticides. Expenses for materials was 80, 000 riel (20 USD) which does not include seeds yet, and he could earn 120,000 riel (30 USD) from his products. So, the gross income is 10 USD. After learning in the program, he grew vegetable on the same land without using chemical fertilizers and pesticides. The expenses amounted to 14,000 riel (3.5USD) including seeds. He could earn 160,000 riel (40 USD) from half of his products. The difference between conventional and new practices was that he applied mixed cropping rather than mono cropping. He grows mustard, water convolvulus, yard long beans, cucumbers and different herbs in his vegetable plot.
3). Fish raising: He used to raised 3000 Pangasius djambal fish (trey Pra) in his 25m x 30m pond. He used to feed the fish by buying fish food from the market. Therefore, when he caught the fish after 8 months of raising he found there were only 150 fish. Each fish weighed 400 grams ion average. So, he lost a lot with this fish raising practice. After attended the training course on fish raising from the program, he purchased 700 Pangasius djambal fish to raise. He found that in just two months, some of his fish weighed 200 grams by feeding available food from his own resources such as rice bran waste from his vegetable garden and kitchen etc. He was very proud that he could find a way to cure his fishes as well.
4. Ecological chicken raising: He uses to raise about 100 chickens before joining the training curse, but all chicken died. After the course, he started again without hesitation. He purchased 15 hens to raise. He was not following the conventional method, so he built a chicken cage 5 m x 3 m, with a terrace of 15 m x 20 m and a bamboo fence surrounded the terrace. After two months, some of his hens gave him eggs.
Through the YAE program, Vichet has joined the saving for self reliance group. The group saves 5000 riel (1.25 USD) per month and this has increased up to 10,000 riels (2.5 USD) per month. The total amount of saved money now is 70 thousands riel (175 USD). With this collective savings, Vichet and other group members are eligible to take a loan to develop their agriculture practices and businesses to improve their living conditions.
Now Vichet has found that his family enjoys a better life. He asked his wife to stop working at the garment factory to help him managing the farm. "Within 6 months I could earn around 500 USD from what I practice; SRI and vegetable growing." He said. This does not include the consumption of my family members. He added.
He now plans to enlarge his Multi-Purpose farm on the 0.5 ha of his rice field. He has already dug a canal around his field. With this, he plans to raise fish in the rice field and apply SRI on the whole rice field. Vichet expects an income of 2000 USDs in 2009 and 7-8 thousands USDs in the next 5 years. As an impact of the program and his implementation on his own farm, there are 20 neighboring farmers who have asked him to share and teach them new agriculture technologies.
It is important to note, that CEDAC in collaboration with (Society for Action and Change for Rural Education and Development) in Prey Veng province SACRED, implemented a project namely Young Agri-Entrepreneurs “YAE”, from July 2008 to June 2010. It was funded support by HEKS. The objective of this project is to build the capacity of rural youth in taking up a professional career in agriculture and to play an active role in contributing to overall rural development.
Source: CEDAC
Khourn Vichet, a 24 year-old youth, is living in Mean Chey village, Prey Veng district, Prey Veng province. He finished his study in grade 10 in 2001. After finishing school he worked in a garment factory for four and half years. He said that initially, he could save 600 USD per year and 200 USD in the second year, but not in the third and fourth year due to his increased daily expenses such as food and rental ...etc. Vichet find his life to be difficult.
In July 2008, Vichet heard the announcement of Young Agri-Entrepreneurs “YAE” propram from CEDAC Radio Program. The program was calling for applicants to join the program. He applied for this in his hometown, Prey Veng province. After completing the writing test and interview, Vichet was selected to join the YAE program. He immediately stopped working in the factory.
Being joining the program, Vichit undertook his first assignment for six months. With this, he was asked to do some visit, observe, and interviews with farmers and writing reports as well as his own history. At first, he found it very difficult to complete, but he tried and finally reached a successful stage. During the six months period, Vichet learnt many new things; they include the following
ecological agriculture techniques:
1). System of Rice Intensification (SRI): He has applied some SRI steps; such as use of healthier, younger and fewer seedlings and transplanting in rows, use of compost etc. With this, Vichet found a difference on his rice yields. In 2007, he yielded only 2160 kg of rice on 1 ha of land, but in 2008 (after applying SRI), the rice yield increased to 3960 kg. At the same time, inputs applied reduced.
2). Composting to grow vegetables: He used to grow vegetables on 50m2 land by using chemical fertilizers and pesticides. Expenses for materials was 80, 000 riel (20 USD) which does not include seeds yet, and he could earn 120,000 riel (30 USD) from his products. So, the gross income is 10 USD. After learning in the program, he grew vegetable on the same land without using chemical fertilizers and pesticides. The expenses amounted to 14,000 riel (3.5USD) including seeds. He could earn 160,000 riel (40 USD) from half of his products. The difference between conventional and new practices was that he applied mixed cropping rather than mono cropping. He grows mustard, water convolvulus, yard long beans, cucumbers and different herbs in his vegetable plot.
3). Fish raising: He used to raised 3000 Pangasius djambal fish (trey Pra) in his 25m x 30m pond. He used to feed the fish by buying fish food from the market. Therefore, when he caught the fish after 8 months of raising he found there were only 150 fish. Each fish weighed 400 grams ion average. So, he lost a lot with this fish raising practice. After attended the training course on fish raising from the program, he purchased 700 Pangasius djambal fish to raise. He found that in just two months, some of his fish weighed 200 grams by feeding available food from his own resources such as rice bran waste from his vegetable garden and kitchen etc. He was very proud that he could find a way to cure his fishes as well.
4. Ecological chicken raising: He uses to raise about 100 chickens before joining the training curse, but all chicken died. After the course, he started again without hesitation. He purchased 15 hens to raise. He was not following the conventional method, so he built a chicken cage 5 m x 3 m, with a terrace of 15 m x 20 m and a bamboo fence surrounded the terrace. After two months, some of his hens gave him eggs.
Through the YAE program, Vichet has joined the saving for self reliance group. The group saves 5000 riel (1.25 USD) per month and this has increased up to 10,000 riels (2.5 USD) per month. The total amount of saved money now is 70 thousands riel (175 USD). With this collective savings, Vichet and other group members are eligible to take a loan to develop their agriculture practices and businesses to improve their living conditions.
Now Vichet has found that his family enjoys a better life. He asked his wife to stop working at the garment factory to help him managing the farm. "Within 6 months I could earn around 500 USD from what I practice; SRI and vegetable growing." He said. This does not include the consumption of my family members. He added.
He now plans to enlarge his Multi-Purpose farm on the 0.5 ha of his rice field. He has already dug a canal around his field. With this, he plans to raise fish in the rice field and apply SRI on the whole rice field. Vichet expects an income of 2000 USDs in 2009 and 7-8 thousands USDs in the next 5 years. As an impact of the program and his implementation on his own farm, there are 20 neighboring farmers who have asked him to share and teach them new agriculture technologies.
It is important to note, that CEDAC in collaboration with (Society for Action and Change for Rural Education and Development) in Prey Veng province SACRED, implemented a project namely Young Agri-Entrepreneurs “YAE”, from July 2008 to June 2010. It was funded support by HEKS. The objective of this project is to build the capacity of rural youth in taking up a professional career in agriculture and to play an active role in contributing to overall rural development.
Source: CEDAC
Friday, August 26, 2011
អ្នកដំាបន្លែជោគជ័យក្នុងខេត្តស្វាយរៀង ចង់ឃើញកម្ពុជាឈប់នាំចូលបន្លែពីក្រៅស្រុក
Friday, August 19, 2011
Wednesday, August 10, 2011
Tuesday, August 2, 2011
Gardening: Vegetables Made in the Shade
Listen
This is the VOA Special English Agriculture Report.
Not all vegetables need lots of sunshine. Mark Hoffman and his wife, Guia, own a bed-and-breakfast guesthouse in rural Kempton, Illinois. They often serve their guests produce fresh from the garden.
The Hoffmans have been growing food and flowers for twenty-five years. For almost ten of those years, Mr. Hoffman has been experimenting and working with shade plantings. He says visitors to his website -- greenhousebed.com -- often ask how to plant in shade spaces.
MARK HOFFMAN: “The bottom line here is that most plants will produce more in full sun. But if you do not have full sun, there are other options.”
For example, he grows tomatoes near oak trees. Oak trees can produce a lot of shade. But Mr. Hoffman says his tomato plants grow as long as they get five hours a day of direct sunshine, especially morning sun.
Not only does this go against the traditional advice that tomatoes need six, eight, even twelve hours a day of full sun. It also shows how plants and tree roots can share nutrients and water.
Mr. Hoffman also planted asparagus around a tree at its drip line, the area below the outer limit of the branches.
MARK HOFFMAN: “Now the asparagus is in partial shade. It has been there for six years now and is doing wonderfully. It is right at the drip line of the tree. So when it rains, all the rain drips down right on the asparagus.”
The Hoffmans' website includes a list of vegetables, flowers and herbs that have produced acceptably for them in partial shade. Besides tomatoes and asparagus, these include broccoli, daylilies, horseradish, Irish potatoes, oregano and winter onions.
Mr. Hoffman says plants with wider leaves seem to do better in shady environments. He also found that his potatoes did better in partial shade than in full sun.
Moving them out of the sun helped control an insect problem with leaf hoppers. Mr. Hoffman does not use pesticides. Instead, he planted the potatoes at the drip line, especially on the east side of the tree.
The potatoes get morning sun, but they are shaded during the hottest part of the day. Leaf hoppers dislike shade, and the hottest part of the day is when they do the worst of their damage.
Time of day. Brightness of the sun. Shadows from trees, walls and buildings. These all influence how much sunlight falls, or does not fall, on plants. And extension agent Curtis Swift at Colorado State University says people interested in shade planting should also remember something else. The term "shade" can describe different amounts of darkness. He says it can even mean different things in different parts of the world.
And that’s the VOA Special English Agriculture Report, written by Jerilyn Watson. I’m Bob Doughty.
This is the VOA Special English Agriculture Report.
Not all vegetables need lots of sunshine. Mark Hoffman and his wife, Guia, own a bed-and-breakfast guesthouse in rural Kempton, Illinois. They often serve their guests produce fresh from the garden.
The Hoffmans have been growing food and flowers for twenty-five years. For almost ten of those years, Mr. Hoffman has been experimenting and working with shade plantings. He says visitors to his website -- greenhousebed.com -- often ask how to plant in shade spaces.
MARK HOFFMAN: “The bottom line here is that most plants will produce more in full sun. But if you do not have full sun, there are other options.”
 |
Not only does this go against the traditional advice that tomatoes need six, eight, even twelve hours a day of full sun. It also shows how plants and tree roots can share nutrients and water.
Mr. Hoffman also planted asparagus around a tree at its drip line, the area below the outer limit of the branches.
MARK HOFFMAN: “Now the asparagus is in partial shade. It has been there for six years now and is doing wonderfully. It is right at the drip line of the tree. So when it rains, all the rain drips down right on the asparagus.”
The Hoffmans' website includes a list of vegetables, flowers and herbs that have produced acceptably for them in partial shade. Besides tomatoes and asparagus, these include broccoli, daylilies, horseradish, Irish potatoes, oregano and winter onions.
Mr. Hoffman says plants with wider leaves seem to do better in shady environments. He also found that his potatoes did better in partial shade than in full sun.
Moving them out of the sun helped control an insect problem with leaf hoppers. Mr. Hoffman does not use pesticides. Instead, he planted the potatoes at the drip line, especially on the east side of the tree.
The potatoes get morning sun, but they are shaded during the hottest part of the day. Leaf hoppers dislike shade, and the hottest part of the day is when they do the worst of their damage.
Time of day. Brightness of the sun. Shadows from trees, walls and buildings. These all influence how much sunlight falls, or does not fall, on plants. And extension agent Curtis Swift at Colorado State University says people interested in shade planting should also remember something else. The term "shade" can describe different amounts of darkness. He says it can even mean different things in different parts of the world.
And that’s the VOA Special English Agriculture Report, written by Jerilyn Watson. I’m Bob Doughty.
Saturday, July 30, 2011
ការរកឃើញគំនិតថ្មីៗ ស្ដីពីការដាំដុះដំណាំស្រូវវស្សារបស់កសិករ
នៅគ្រាដែលអាកាសធាតុប្រែប្រួលខុសប្រក្រតី ការដាំដុះដំណាំស្រូវវស្សា បានជួបការលំបាក នាំឲ្យកសិករម្ចាស់ស្រែ ចេះតែរុករកវិធីប្លែកៗ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា ដំណាំស្រូវគាត់ឲ្យបានទិន្នផលខ្ពស់។
ដោយសារតែមានបញ្ហាទាំងនេះ គាត់សាកល្បងធ្វើស្រែវស្សា ដោយការដាំគ្រាប់ពូជស្រូវស្រាល ដោយមិនចាំបាច់បណ្ដុះជាសំណាបឡើយ។ នៅរដូវវស្សាឆ្នាំមុន គាត់បានយកគ្រាប់ស្រូវ មិនដុះជាសំណាបនោះ ទៅដាំសាកល្បងលើដីស្ងួតទំហំ ៤០ អារ។ គាត់បានសម្គាល់ឃើញថា ទិន្នផលស្រូវកើនជាងការដាំស្រូវ ដែលដុះជាសំណាប។ ស្រូវដាំដីស្ងួតនោះ នៅតែដុះ មិនងាប់ ដូចដកសំណាបយកទៅស្ទូងនោះទេ។
លោក ដុំ ទីន ៖ «ក្នុងផ្ទៃដី ៤០ អារនឹង បើគ្រាន់តែខ្ញុំធ្វើតាមទម្លាប់វា ហើយខ្ញុំប្រើជីធម្មជាតិ អស់ ៣ តោន ប្រើជីគីមីអស់ ២ ការ៉ុង បើកើតបំផុត បានតែ ១.៥០០ គីឡូទេ។ ដល់ពេលខ្ញុំបែរជាមកធ្វើតាមបច្ចេកទេសនេះ ដែលខ្ញុំបានទទួលផលនៅឆ្នាំ ២០១០ គឺបាន ៣.២០០ គីឡូបើសិនយើងគុណរកជា ១ ហិកតារ វាអាចទទួលទិន្នផលបាន ៤ តោន»។
លោកថា វិធីដាំគ្រាប់ស្រូវលើដីមិនសូវសំបូរទឹក ដែលរកឃើញថ្មីនេះ គឺប្រឆាំងនឹងភាពរាំងស្ងួតនៃអាកាសធាតុប្រែប្រួល។
វិធីធ្វើស្រែដាំគ្រាប់ស្រូវមិនសាប ត្រូវបានលោក ដុំ ទីន ប្រាប់ថា ត្រូវរើសយកពូជស្រូវស្រាល ដែលក្រសួងកសិកម្ម បានណែនាំឲ្យដាំ ដើម្បីបង្ការអាកាសធាតុប្រែប្រួល ដូចជាពូជ ផ្ការំដួល សែនពិដោរ អីអ៊ែរ ៦៦ (IR66) ជាដើម ទើបធ្វើស្រែបាន ២ ដងក្នុង ១ រដូវវស្សា។
លោកថា ស្រូវសែនពិដោរ គាត់បានដាំពីចុងខែឧសភាមក កំពុងតែចេញផ្កា។ គាត់រង់ចាំ ៤០ ថ្ងៃទៀត ស្រូវនេះនឹងច្រូត។ គាត់នឹងចាប់ផ្ដើមដាំស្រូវជាលើកទី ២ ទៀត គឺពូជផ្ការំដួល ដោយមិនចាំបាច់រំពឹងតែទឹកភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំ ទើបអាចធ្វើស្រែបាននោះទេ។
វិធីធ្វើស្រែដាំគ្រាប់ស្រូវសុទ្ធ ដោយមិនបាច់បណ្ដុះសាបនេះ លោកប្រាប់ថា ក្រោយពីច្រូតហើយ ត្រូវភ្ជួរដីលុបគល់ជញ្ជ្រាំង ឲ្យវាកប់ក្នុងដីសម្រាប់ធ្វើជី។ នៅពេលភ្លៀងធ្លាក់មកដំបូង ត្រូវទៅភ្ជួរដាស់ដី ឬប្រែដីនោះឡើងវិញ។ រាស់យកស្មៅឲ្យអស់ហាលដីភ្ជួរនោះ ឲ្យលើសពី ២ សប្ដាហ៍។
លោក ដុំ ទីន ៖ «ក្រោយពេលទុករយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ ទៅ ២០ ថ្ងៃហើយ បើយើងធ្វើជីធម្មជាតិបាន ដូចជាជីកំប៉ុស្ត ឬក៏ជីលាមកសត្វផុយរលួយ យើងយកទៅបាចភ្ជួរលុប។ ភ្ជួរលុបលើកទី ៣ ហ្នឹងយើងអត់ធ្វើការរាស់ពង្រាបវាទេ គឺយើងធ្វើការដាំដុះ ព្រោះយើងរាស់ពង្រាបទី ១ ធ្វើឲ្យធឹងដី។ ទី ២ វាធ្វើឲ្យខ្យល់អុកស៊ីហ្សែនក្នុងដីនោះ វាអត់មានខ្យល់អុកស៊ីហ្សែនបានយូរ ទៅខាងមុខដីនោះ វានឹងអាចហាប់ណែន»។
ក្រោយពីរៀបចំដី និងដាក់ជីធម្មជាតិ ក្នុងស្រែរួចហើយ នៅរសៀលថ្ងៃភ្ជួរដីទុកនោះ ត្រូវយកគ្រាប់ពូជស្រូវ ១៥ គីឡូក្រាម សម្រាប់ដាំលើផ្ទៃដីទំហំ ១ ហិកតារ យកមកលាងទឹក និងត្រាំទឹកអំបិលទុកឲ្យបាន ២០ នាទី ដើម្បីបន្សុទ្ធពូជ។ រើសយកគ្រាប់ណាអណ្ដែតលើទឹក ស្រង់យកចេញ ហើយស្រិតយកតែគ្រាប់ ដែលលិចក្នុងទឹក ស្រង់ដាក់តៅទុកឲ្យស្រស់ទឹកប្រមាណ ១២ ម៉ោង។
ពេលមេឃភ្លឺស្រាងៗ យកគ្រាប់ស្រូវពូជស្រង់ទុកនោះ យកទៅបុកដាំ។ មុននឹងដាំ ត្រូវចងខ្សែក្នុងដីស្រែ បែងជាក្រឡាចត្រង្គ ឲ្យមានរង្វាស់ចន្លោះពីគុម្ពមួយទៅមួយ ៣០ សង្ទីម៉ែត្រ «ចាប់យកគ្រាប់ស្រូវ ២ ទៅ ៣ គ្រាប់។ ជម្រៅកប់គ្រាប់ស្រូវនោះ គឺរាក់មែនទែន គឺប្រហែលជា ១ ហ៊ុន។ យើងដាំរាក់នេះ ព្រោះស្រូវវាបែកកូន គឺវាបែកនៅត្រង់ខ្នែងរបស់វានេះឯង។ ព្រោះបើសិនយើងញាត់គ្រាប់ស្រូវវាជ្រៅពេក វាធ្វើឲ្យការបែកកូនរបស់វាយឺត កម្លាំងរបស់វាខ្សោយ»។
ការដាំគ្រាប់ស្រូវមិនបាច់សាប លើដីរាំងស្ងួត លោក ដុំ ទីន ឲ្យដឹងថា ដាំស្រូវលើកទី ១ គឺចាប់ផ្ដើមនៅចុងខែមេសា ឬដើមខែឧសភា។ ក្រោយពីកប់គ្រាប់ស្រូវក្នុងជម្រៅរាក់ៗ បើមេឃរាំង ដីវាស្ងួតល្មម ស្រូវនឹងដុះក្រោយ ៣ ថ្ងៃ ឬយ៉ាងយូរ ១ អាទិត្យក្រោយការដាំ។
ការថែទាំ គឺប្រើជីធម្មជាតិ លាយជាមួយនឹងជីគីមីមកបំប៉នស្រូវ នៅពេលស្រូវកំពុងមូលដើមចង់ចេញផ្កា។
ផ្ទុយពីលោក ដុំ ទីន ដែលគាត់ប្រើសារធាតុគីមី លាយជាមួយនឹងជីកំប៉ុស្តធម្មជាតិ សម្រាប់ថែទាំស្រូវ កសិកររស់នៅភូមិឫស្សីដួច ឃុំបន្ទាយព្រាល ស្រុករលាប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ឈ្មោះ ជុំ លន បានប្រាប់ថា គេអាចផ្សំជីធម្មជាតិទឹក មកស្រោច ឬបាញ់បំប៉នស្រូវបានដែរ។
វិធីផលិតជីធម្មជាតិកំប៉ុស្តទឹកបំប៉នស្រូវ គឺគាត់យកពកដើមឫស្សី ឬគេហៅថាទំពាំង មកផ្សំជាមួយទឹកដូងខ្ចីក៏បាន ទឹកដូងចាស់ក៏បាន លាយជាមួយស្ករត្នោតតិចតួច ផ្សំចូលគ្នាផលិតជាជីកំប៉ុស្តទឹកបំប៉នស្រូវ ៖ «ខ្ញុំធ្វើបទពិសោធន៍នេះ គឺបទពិសោធន៍មេជីទឹក គឺផ្សំសារធាតុដែលផ្សំមេជីទឹក មានទំពាំង ៣ គីឡូ ទឹកដូង ៥ លីត្រ និងស្ករត្នោត ១ ខាំ ទុករយៈពេលដល់ ១៥ ថ្ងៃ បានទើបយកមកប្រើ»។
លោក ជុំ លន ប្រាប់ថា ទំពាំង មិនចាំបាច់ស្ងោ ឬស្រុះទេ។ យកទំពាំងដែលគេទទួលទានក៏បានដែរ តែបើអាចរកបាន រកទំពាំងមានរសជាតិហាងខ្លាំង រឹតតែប្រសើរ។ គាត់យកមកទំពាំងនោះបកសំបកចេញ ចិញ្ច្រាំវាឲ្យក្លាយជាដុំតូចៗ ដាក់ត្រាំក្នុងទឹកដូង លាយស្ករត្នោត ១០០ ក្រាម ច្រកក្នុងក្រឡមួយ គ្របទុកសង្កត់មិនឲ្យខ្យល់ចេញចូលទេ។
ក្រឡត្រាំទំពាំង ត្រូវដាក់នៅកន្លែងងងឹតគ្មានពន្លឺថ្ងៃ។ ហាមបើកមើល ឬកូរវា គឺទុកឲ្យវាបំបែកធាតុ ឬគេថាទុកឲ្យវាងំ ឲ្យបានចំនួន ២ អាទិត្យឡើងទៅ ៖ «អាដាក់ទាំងសំបកវាក្ររលួយ អ៊ីចឹងយើងបកវាយកតែអាសាច់មក ទោះបីចាស់ក្ដី ខ្ចីក្ដី គឺយើងចិញ្ច្រាំវាឲ្យល្អិតបន្តិចទៅ យើងត្រាំវា អត់មានដាក់អំបិលទេ គឺសំខាន់មានតែទឹកដូង ហើយនឹងស្ករត្នោត ១ ខាំហ្នឹង ហើយទឹកដូង ៥ លីត្រ ហ្នឹង ហើយអត់មានអីទៀតទេ។ ទឹកយើងក៏អត់មានដាក់ទេ ទាល់តែដល់កំណត់ ១៥ ថ្ងៃ ទើបយើងអាចបើក និងយកទៅប្រើបាន។ ដល់ពេលយើងប្រើអាហ្នឹងទៅ ស្រូវយើងអត់មានសត្វអីធ្វើទុក្ខទេ ដោយសារទំពាំងហ្នឹង វាមានជាតិហាង វាមានជាតិពុល ដល់អ៊ីចឹងយើងយកទៅប្រើវាមិនមានសត្វល្អិតធ្វើទុក្ខ»។
ផ្សំជីកំប៉ុស្តទឹកបានហើយ ពេលយកទៅប្រើ គឺបាញ់ទៅលើស្លឹកស្រូវ ដែលកំពុងតែធ្វើខ្លួន ចង់ចេញផ្កា ដើម្បីបំប៉នដើម ឲ្យវាចេញផ្កាមកមានកួរវែង និងមានគ្រាប់ច្រើន និងបង្ការសត្វចង្រៃស៊ីផ្កាស្រូវនោះផង។
លោក ជុំ លន ៖ «មូលហេតុដែលខ្ញុំចង់ធ្វើសាកល្បងនេះ ដោយសារកសិករបំប៉នរុក្ខជាតិ ដំណាំស្រូវយើងហ្នឹង ទៅលើតែលើគល់ទេ ទៅលើដី។ អ៊ីចឹង ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍មួយថា ពេលដែលទឹកច្រើន គឺពេញស្រែ យើងមិនអាចយកទៅបំប៉នបានទេ។ ហេតុនេះហើយ បានជាខ្ញុំផលិតទឹកមេជីហ្នឹង មកសាកល្បង។ ហើយយើងកសិករអត់បានដឹងទេ អត់ដឹងចលនារបស់ក្រពះស្រូវហ្នឹង វាទំពាអាហារនៅត្រង់ណា ដល់អ៊ីចឹងឃើញថា នៅត្រង់ស្លឹក។ ដល់ពេលហ្នឹង យើងបាញ់នៅស្លឹក ក៏វាអាចបឺតយកទៅឲ្យចិញ្ចឹមដើមដងវាបាន។ អ៊ីចឹងយើងបំប៉ន ទោះបីទឹកច្រើនក៏យើងអាចយកទៅបាញ់បានដែរ មិនចាំបាច់ទឹកតិច ឬមួយក៏ទឹកច្រើនទេ»។
វិធីលាយទឹកមេជី ដែលផ្សំបាន គឺយកទឹកមេជីចំនួន ១ លីត្រ លាយជាមួយទឹកធម្មតា ២០ ទៅ ៣០ លីត្រ។ វីធីប្រើ គឺយកទៅបាញ់បង្ហើរៗ លើស្លឹកស្រូវកំពុងមូលដើម បានទំហំ ២០ អារ។
គាត់ប្រៀបធៀបទិន្នផលស្រូវ មុនប្រើមេជីបំប៉ន ផលិតពីទំពាំងជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោតនោះ ក្នុងស្រូវ ៤ ម៉ែត្រការ៉េ គាត់ថ្លឹងគ្រាប់ស្រូវ បានតែ ៤០០ ក្រាមទេ។
តែដល់គាត់បាញ់មេជីទឹកបំប៉នផលិតពីទំពាំងជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោត ក្នុងស្រូវ ៤ ម៉ែត្រការ៉េដូចគ្នា គឺថ្លឹងគ្រាប់ស្រូវបានដល់ទៅ ៥០០ ក្រាម។
កសិករទាំង ២ រូប បានអះអាងថា គាត់បានរៀនចំណេះខាងលើ ពីមន្ត្រីកសិកម្ម និងបានពិសោធន៍ជាមួយកសិកររបស់សហគមន៍សេដាក (CEDAC)។
ប្រសិនបើលោកអ្នកចង់រៀនចេះបន្ថែមពីវិធីដាំស្រូវទាំងគ្រាប់លើដីស្ងួត សូមទាក់ទងលោក ដុំ ទីន តាមទូរស័ព្ទលេខ ០៩២ ១៦ ៤៧ ៩៨ ។
ប្រសិនបើចង់ចេះផលិតជីកំប៉ុស្តទឹកផលិតពីទំពាំង និងទឹកដូងលាយស្ករត្នោត សូមទាក់ទងលោក ជុំ លន តាមទូរស័ព្ទ លេខ ០៨៩ ៦៨៤ ០០៦៕
អាកាសធាតុប្រែប្រួលនេះដែរ ក៏ធ្វើឲ្យកសិករតំបន់ខ្លះ រងនូវទឹកជំនន់ពួកគាត់បានដុះគំនិត យកពកដើមឫស្សី (ទំពាំង) មកផ្សំជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោត ផលិតជាជីកំប៉ុសទឹក ប្រើសម្រាប់បំប៉នស្រូវ ដើម្បីទទួលបានគ្រាប់ស្រូវថ្លោស និងផ្លែកាន់ច្រើន។
កសិកររស់នៅភូមិគោកថ្មី ឃុំល្វា ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប លោក ដុំ ទីន ឲ្យដឹងថា ការដាំដុះស្រូវវស្សានៅក្នុងតំបន់នោះ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជួបផលវិបាកនឹងអាកាសធាតុប្រែប្រួល ម្ដងរាំងស្ងួត ម្ដងមានទឹកជំនន់ខ្លាំង ដែលធ្វើឲ្យទិន្នផលស្រូវ មិនសូវបានផល។
ដោយសារតែមានបញ្ហាទាំងនេះ គាត់សាកល្បងធ្វើស្រែវស្សា ដោយការដាំគ្រាប់ពូជស្រូវស្រាល ដោយមិនចាំបាច់បណ្ដុះជាសំណាបឡើយ។ នៅរដូវវស្សាឆ្នាំមុន គាត់បានយកគ្រាប់ស្រូវ មិនដុះជាសំណាបនោះ ទៅដាំសាកល្បងលើដីស្ងួតទំហំ ៤០ អារ។ គាត់បានសម្គាល់ឃើញថា ទិន្នផលស្រូវកើនជាងការដាំស្រូវ ដែលដុះជាសំណាប។ ស្រូវដាំដីស្ងួតនោះ នៅតែដុះ មិនងាប់ ដូចដកសំណាបយកទៅស្ទូងនោះទេ។
លោក ដុំ ទីន ៖ «ក្នុងផ្ទៃដី ៤០ អារនឹង បើគ្រាន់តែខ្ញុំធ្វើតាមទម្លាប់វា ហើយខ្ញុំប្រើជីធម្មជាតិ អស់ ៣ តោន ប្រើជីគីមីអស់ ២ ការ៉ុង បើកើតបំផុត បានតែ ១.៥០០ គីឡូទេ។ ដល់ពេលខ្ញុំបែរជាមកធ្វើតាមបច្ចេកទេសនេះ ដែលខ្ញុំបានទទួលផលនៅឆ្នាំ ២០១០ គឺបាន ៣.២០០ គីឡូបើសិនយើងគុណរកជា ១ ហិកតារ វាអាចទទួលទិន្នផលបាន ៤ តោន»។
លោកថា វិធីដាំគ្រាប់ស្រូវលើដីមិនសូវសំបូរទឹក ដែលរកឃើញថ្មីនេះ គឺប្រឆាំងនឹងភាពរាំងស្ងួតនៃអាកាសធាតុប្រែប្រួល។
វិធីធ្វើស្រែដាំគ្រាប់ស្រូវមិនសាប ត្រូវបានលោក ដុំ ទីន ប្រាប់ថា ត្រូវរើសយកពូជស្រូវស្រាល ដែលក្រសួងកសិកម្ម បានណែនាំឲ្យដាំ ដើម្បីបង្ការអាកាសធាតុប្រែប្រួល ដូចជាពូជ ផ្ការំដួល សែនពិដោរ អីអ៊ែរ ៦៦ (IR66) ជាដើម ទើបធ្វើស្រែបាន ២ ដងក្នុង ១ រដូវវស្សា។
លោកថា ស្រូវសែនពិដោរ គាត់បានដាំពីចុងខែឧសភាមក កំពុងតែចេញផ្កា។ គាត់រង់ចាំ ៤០ ថ្ងៃទៀត ស្រូវនេះនឹងច្រូត។ គាត់នឹងចាប់ផ្ដើមដាំស្រូវជាលើកទី ២ ទៀត គឺពូជផ្ការំដួល ដោយមិនចាំបាច់រំពឹងតែទឹកភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំ ទើបអាចធ្វើស្រែបាននោះទេ។
វិធីធ្វើស្រែដាំគ្រាប់ស្រូវសុទ្ធ ដោយមិនបាច់បណ្ដុះសាបនេះ លោកប្រាប់ថា ក្រោយពីច្រូតហើយ ត្រូវភ្ជួរដីលុបគល់ជញ្ជ្រាំង ឲ្យវាកប់ក្នុងដីសម្រាប់ធ្វើជី។ នៅពេលភ្លៀងធ្លាក់មកដំបូង ត្រូវទៅភ្ជួរដាស់ដី ឬប្រែដីនោះឡើងវិញ។ រាស់យកស្មៅឲ្យអស់ហាលដីភ្ជួរនោះ ឲ្យលើសពី ២ សប្ដាហ៍។
លោក ដុំ ទីន ៖ «ក្រោយពេលទុករយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ ទៅ ២០ ថ្ងៃហើយ បើយើងធ្វើជីធម្មជាតិបាន ដូចជាជីកំប៉ុស្ត ឬក៏ជីលាមកសត្វផុយរលួយ យើងយកទៅបាចភ្ជួរលុប។ ភ្ជួរលុបលើកទី ៣ ហ្នឹងយើងអត់ធ្វើការរាស់ពង្រាបវាទេ គឺយើងធ្វើការដាំដុះ ព្រោះយើងរាស់ពង្រាបទី ១ ធ្វើឲ្យធឹងដី។ ទី ២ វាធ្វើឲ្យខ្យល់អុកស៊ីហ្សែនក្នុងដីនោះ វាអត់មានខ្យល់អុកស៊ីហ្សែនបានយូរ ទៅខាងមុខដីនោះ វានឹងអាចហាប់ណែន»។
ក្រោយពីរៀបចំដី និងដាក់ជីធម្មជាតិ ក្នុងស្រែរួចហើយ នៅរសៀលថ្ងៃភ្ជួរដីទុកនោះ ត្រូវយកគ្រាប់ពូជស្រូវ ១៥ គីឡូក្រាម សម្រាប់ដាំលើផ្ទៃដីទំហំ ១ ហិកតារ យកមកលាងទឹក និងត្រាំទឹកអំបិលទុកឲ្យបាន ២០ នាទី ដើម្បីបន្សុទ្ធពូជ។ រើសយកគ្រាប់ណាអណ្ដែតលើទឹក ស្រង់យកចេញ ហើយស្រិតយកតែគ្រាប់ ដែលលិចក្នុងទឹក ស្រង់ដាក់តៅទុកឲ្យស្រស់ទឹកប្រមាណ ១២ ម៉ោង។
ពេលមេឃភ្លឺស្រាងៗ យកគ្រាប់ស្រូវពូជស្រង់ទុកនោះ យកទៅបុកដាំ។ មុននឹងដាំ ត្រូវចងខ្សែក្នុងដីស្រែ បែងជាក្រឡាចត្រង្គ ឲ្យមានរង្វាស់ចន្លោះពីគុម្ពមួយទៅមួយ ៣០ សង្ទីម៉ែត្រ «ចាប់យក គ្រាប់ស្រូវ ២ ទៅ ៣ គ្រាប់។ ជម្រៅកប់គ្រាប់ស្រូវនោះ គឺរាក់មែនទែន គឺប្រហែលជា ១ ហ៊ុន។ យើងដាំរាក់នេះ ព្រោះស្រូវវាបែកកូន គឺវាបែកនៅត្រង់ខ្នែងរបស់វានេះឯង។ ព្រោះបើសិនយើងញាត់គ្រាប់ស្រូវវាជ្រៅពេក វាធ្វើឲ្យការបែកកូនរបស់វាយឺត កម្លាំងរបស់វាខ្សោយ»។
ការដាំគ្រាប់ស្រូវមិនបាច់សាប លើដីរាំងស្ងួត លោក ដុំ ទីន ឲ្យដឹងថា ដាំស្រូវលើកទី ១ គឺចាប់ផ្ដើមនៅចុងខែមេសា ឬដើមខែឧសភា។ ក្រោយពីកប់គ្រាប់ស្រូវក្នុងជម្រៅរាក់ៗ បើមេឃរាំង ដីវាស្ងួតល្មម ស្រូវនឹងដុះក្រោយ ៣ ថ្ងៃ ឬយ៉ាងយូរ ១ អាទិត្យក្រោយការដាំ។
ការថែទាំ គឺប្រើជីធម្មជាតិ លាយជាមួយនឹងជីគីមីមកបំប៉នស្រូវ នៅពេលស្រូវកំពុងមូលដើមចង់ចេញផ្កា។
ផ្ទុយពីលោក ដុំ ទីន ដែលគាត់ប្រើសារធាតុគីមី លាយជាមួយនឹងជីកំប៉ុស្តធម្មជាតិ សម្រាប់ថែទាំស្រូវ កសិកររស់នៅភូមិឫស្សីដួច ឃុំបន្ទាយព្រាល ស្រុករលាប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ឈ្មោះ ជុំ លន បានប្រាប់ថា គេអាចផ្សំជីធម្មជាតិទឹក មកស្រោច ឬបាញ់បំប៉នស្រូវបានដែរ។
វិធីផលិតជីធម្មជាតិកំប៉ុស្តទឹកបំប៉នស្រូវ គឺគាត់យកពកដើមឫស្សី ឬគេហៅថាទំពាំង មកផ្សំជាមួយទឹកដូងខ្ចីក៏បាន ទឹកដូងចាស់ក៏បាន លាយជាមួយស្ករត្នោតតិចតួច ផ្សំចូលគ្នាផលិតជាជីកំប៉ុស្តទឹកបំប៉នស្រូវ ៖ «ខ្ញុំធ្វើបទ ពិសោធន៍នេះ គឺបទពិសោធន៍មេជីទឹក គឺផ្សំសារធាតុដែលផ្សំមេជីទឹក មានទំពាំង ៣ គីឡូ ទឹកដូង ៥ លីត្រ និងស្ករត្នោត ១ ខាំ ទុករយៈពេលដល់ ១៥ ថ្ងៃ បានទើបយកមកប្រើ»។
លោក ជុំ លន ប្រាប់ថា ទំពាំង មិនចាំបាច់ស្ងោ ឬស្រុះទេ។ យកទំពាំងដែលគេទទួលទានក៏បានដែរ តែបើអាចរកបាន រកទំពាំងមានរសជាតិហាងខ្លាំង រឹតតែប្រសើរ។ គាត់យកមកទំពាំងនោះបកសំបកចេញ ចិញ្ច្រាំវាឲ្យក្លាយជាដុំតូចៗ ដាក់ត្រាំក្នុងទឹកដូង លាយស្ករត្នោត ១០០ ក្រាម ច្រកក្នុងក្រឡមួយ គ្របទុកសង្កត់មិនឲ្យខ្យល់ចេញចូលទេ។
ក្រឡត្រាំទំពាំង ត្រូវដាក់នៅកន្លែងងងឹតគ្មានពន្លឺថ្ងៃ។ ហាមបើកមើល ឬកូរវា គឺទុកឲ្យវាបំបែកធាតុ ឬគេថាទុកឲ្យវាងំ ឲ្យបានចំនួន ២ អាទិត្យឡើងទៅ ៖ «អាដាក់ទាំងសំបកវាក្ររលួយ អ៊ីចឹងយើងបកវាយកតែអាសាច់មក ទោះបីចាស់ក្ដី ខ្ចីក្ដី គឺយើងចិញ្ច្រាំវាឲ្យល្អិតបន្តិចទៅ យើងត្រាំវា អត់មានដាក់អំបិលទេ គឺសំខាន់មានតែទឹកដូង ហើយនឹងស្ករត្នោត ១ ខាំហ្នឹង ហើយទឹកដូង ៥ លីត្រ ហ្នឹង ហើយអត់មានអីទៀតទេ។ ទឹកយើងក៏អត់មានដាក់ទេ ទាល់តែដល់កំណត់ ១៥ ថ្ងៃ ទើបយើងអាចបើក និងយកទៅប្រើបាន។ ដល់ពេលយើងប្រើអាហ្នឹងទៅ ស្រូវយើងអត់មានសត្វអីធ្វើទុក្ខទេ ដោយសារទំពាំងហ្នឹង វាមានជាតិហាង វាមានជាតិពុល ដល់អ៊ីចឹងយើងយកទៅប្រើវាមិនមានសត្វល្អិតធ្វើទុក្ខ»។
ផ្សំជីកំប៉ុស្តទឹកបានហើយ ពេលយកទៅប្រើ គឺបាញ់ទៅលើស្លឹកស្រូវ ដែលកំពុងតែធ្វើខ្លួន ចង់ចេញផ្កា ដើម្បីបំប៉នដើម ឲ្យវាចេញផ្កាមកមានកួរវែង និងមានគ្រាប់ច្រើន និងបង្ការសត្វចង្រៃស៊ីផ្កាស្រូវនោះផង។
លោក ជុំ លន ៖ «មូលហេតុដែលខ្ញុំចង់ធ្វើសាកល្បងនេះ ដោយសារកសិករបំប៉នរុក្ខជាតិ ដំណាំស្រូវយើងហ្នឹង ទៅលើតែលើគល់ទេ ទៅលើដី។ អ៊ីចឹង ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍មួយថា ពេលដែលទឹកច្រើន គឺពេញស្រែ យើងមិនអាចយកទៅបំប៉នបានទេ។ ហេតុនេះហើយ បានជាខ្ញុំផលិតទឹកមេជីហ្នឹង មកសាកល្បង។ ហើយយើងកសិករអត់បានដឹងទេ អត់ដឹងចលនារបស់ក្រពះស្រូវហ្នឹង វាទំពាអាហារនៅត្រង់ណា ដល់អ៊ីចឹងឃើញថា នៅត្រង់ស្លឹក។ ដល់ពេលហ្នឹង យើងបាញ់នៅស្លឹក ក៏វាអាចបឺតយកទៅឲ្យចិញ្ចឹមដើមដងវាបាន។ អ៊ីចឹងយើងបំប៉ន ទោះបីទឹកច្រើនក៏យើងអាចយកទៅបាញ់បានដែរ មិនចាំបាច់ទឹកតិច ឬមួយក៏ទឹកច្រើនទេ»។
វិធីលាយទឹកមេជី ដែលផ្សំបាន គឺយកទឹកមេជីចំនួន ១ លីត្រ លាយជាមួយទឹកធម្មតា ២០ ទៅ ៣០ លីត្រ។ វីធីប្រើ គឺយកទៅបាញ់បង្ហើរៗ លើស្លឹកស្រូវកំពុងមូលដើម បានទំហំ ២០ អារ។
គាត់ប្រៀបធៀបទិន្នផលស្រូវ មុនប្រើមេជីបំប៉ន ផលិតពីទំពាំងជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោតនោះ ក្នុងស្រូវ ៤ ម៉ែត្រការ៉េ គាត់ថ្លឹងគ្រាប់ស្រូវ បានតែ ៤០០ ក្រាមទេ។
តែដល់គាត់បាញ់មេជីទឹកបំប៉នផលិតពីទំពាំងជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោត ក្នុងស្រូវ ៤ ម៉ែត្រការ៉េដូចគ្នា គឺថ្លឹងគ្រាប់ស្រូវបានដល់ទៅ ៥០០ ក្រាម។
កសិករទាំង ២ រូប បានអះអាងថា គាត់បានរៀនចំណេះខាងលើ ពីមន្ត្រីកសិកម្ម និងបានពិសោធន៍ជាមួយកសិកររបស់សហគមន៍សេដាក (CEDAC)។
ប្រសិនបើលោកអ្នកចង់រៀនចេះបន្ថែមពីវិធីដាំស្រូវទាំងគ្រាប់ លើដីស្ងួត សូមទាក់ទងលោក ដុំ ទីន តាមទូរស័ព្ទលេខ ០៩២ ១៦ ៤៧ ៩៨ ។
ប្រសិនបើចង់ចេះផលិតជីកំប៉ុស្តទឹកផលិតពីទំពាំង និងទឹកដូងលាយស្ករត្នោត សូមទាក់ទងលោក ជុំ លន តាមទូរស័ព្ទ លេខ ០៨៩ ៦៨៤ ០០៦៕
ដោយសារតែមានបញ្ហាទាំងនេះ គាត់សាកល្បងធ្វើស្រែវស្សា ដោយការដាំគ្រាប់ពូជស្រូវស្រាល ដោយមិនចាំបាច់បណ្ដុះជាសំណាបឡើយ។ នៅរដូវវស្សាឆ្នាំមុន គាត់បានយកគ្រាប់ស្រូវ មិនដុះជាសំណាបនោះ ទៅដាំសាកល្បងលើដីស្ងួតទំហំ ៤០ អារ។ គាត់បានសម្គាល់ឃើញថា ទិន្នផលស្រូវកើនជាងការដាំស្រូវ ដែលដុះជាសំណាប។ ស្រូវដាំដីស្ងួតនោះ នៅតែដុះ មិនងាប់ ដូចដកសំណាបយកទៅស្ទូងនោះទេ។
លោក ដុំ ទីន ៖ «ក្នុងផ្ទៃដី ៤០ អារនឹង បើគ្រាន់តែខ្ញុំធ្វើតាមទម្លាប់វា ហើយខ្ញុំប្រើជីធម្មជាតិ អស់ ៣ តោន ប្រើជីគីមីអស់ ២ ការ៉ុង បើកើតបំផុត បានតែ ១.៥០០ គីឡូទេ។ ដល់ពេលខ្ញុំបែរជាមកធ្វើតាមបច្ចេកទេសនេះ ដែលខ្ញុំបានទទួលផលនៅឆ្នាំ ២០១០ គឺបាន ៣.២០០ គីឡូបើសិនយើងគុណរកជា ១ ហិកតារ វាអាចទទួលទិន្នផលបាន ៤ តោន»។
លោកថា វិធីដាំគ្រាប់ស្រូវលើដីមិនសូវសំបូរទឹក ដែលរកឃើញថ្មីនេះ គឺប្រឆាំងនឹងភាពរាំងស្ងួតនៃអាកាសធាតុប្រែប្រួល។
វិធីធ្វើស្រែដាំគ្រាប់ស្រូវមិនសាប ត្រូវបានលោក ដុំ ទីន ប្រាប់ថា ត្រូវរើសយកពូជស្រូវស្រាល ដែលក្រសួងកសិកម្ម បានណែនាំឲ្យដាំ ដើម្បីបង្ការអាកាសធាតុប្រែប្រួល ដូចជាពូជ ផ្ការំដួល សែនពិដោរ អីអ៊ែរ ៦៦ (IR66) ជាដើម ទើបធ្វើស្រែបាន ២ ដងក្នុង ១ រដូវវស្សា។
លោកថា ស្រូវសែនពិដោរ គាត់បានដាំពីចុងខែឧសភាមក កំពុងតែចេញផ្កា។ គាត់រង់ចាំ ៤០ ថ្ងៃទៀត ស្រូវនេះនឹងច្រូត។ គាត់នឹងចាប់ផ្ដើមដាំស្រូវជាលើកទី ២ ទៀត គឺពូជផ្ការំដួល ដោយមិនចាំបាច់រំពឹងតែទឹកភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំ ទើបអាចធ្វើស្រែបាននោះទេ។
វិធីធ្វើស្រែដាំគ្រាប់ស្រូវសុទ្ធ ដោយមិនបាច់បណ្ដុះសាបនេះ លោកប្រាប់ថា ក្រោយពីច្រូតហើយ ត្រូវភ្ជួរដីលុបគល់ជញ្ជ្រាំង ឲ្យវាកប់ក្នុងដីសម្រាប់ធ្វើជី។ នៅពេលភ្លៀងធ្លាក់មកដំបូង ត្រូវទៅភ្ជួរដាស់ដី ឬប្រែដីនោះឡើងវិញ។ រាស់យកស្មៅឲ្យអស់ហាលដីភ្ជួរនោះ ឲ្យលើសពី ២ សប្ដាហ៍។
លោក ដុំ ទីន ៖ «ក្រោយពេលទុករយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ ទៅ ២០ ថ្ងៃហើយ បើយើងធ្វើជីធម្មជាតិបាន ដូចជាជីកំប៉ុស្ត ឬក៏ជីលាមកសត្វផុយរលួយ យើងយកទៅបាចភ្ជួរលុប។ ភ្ជួរលុបលើកទី ៣ ហ្នឹងយើងអត់ធ្វើការរាស់ពង្រាបវាទេ គឺយើងធ្វើការដាំដុះ ព្រោះយើងរាស់ពង្រាបទី ១ ធ្វើឲ្យធឹងដី។ ទី ២ វាធ្វើឲ្យខ្យល់អុកស៊ីហ្សែនក្នុងដីនោះ វាអត់មានខ្យល់អុកស៊ីហ្សែនបានយូរ ទៅខាងមុខដីនោះ វានឹងអាចហាប់ណែន»។
ក្រោយពីរៀបចំដី និងដាក់ជីធម្មជាតិ ក្នុងស្រែរួចហើយ នៅរសៀលថ្ងៃភ្ជួរដីទុកនោះ ត្រូវយកគ្រាប់ពូជស្រូវ ១៥ គីឡូក្រាម សម្រាប់ដាំលើផ្ទៃដីទំហំ ១ ហិកតារ យកមកលាងទឹក និងត្រាំទឹកអំបិលទុកឲ្យបាន ២០ នាទី ដើម្បីបន្សុទ្ធពូជ។ រើសយកគ្រាប់ណាអណ្ដែតលើទឹក ស្រង់យកចេញ ហើយស្រិតយកតែគ្រាប់ ដែលលិចក្នុងទឹក ស្រង់ដាក់តៅទុកឲ្យស្រស់ទឹកប្រមាណ ១២ ម៉ោង។
ពេលមេឃភ្លឺស្រាងៗ យកគ្រាប់ស្រូវពូជស្រង់ទុកនោះ យកទៅបុកដាំ។ មុននឹងដាំ ត្រូវចងខ្សែក្នុងដីស្រែ បែងជាក្រឡាចត្រង្គ ឲ្យមានរង្វាស់ចន្លោះពីគុម្ពមួយទៅមួយ ៣០ សង្ទីម៉ែត្រ «ចាប់យកគ្រាប់ស្រូវ ២ ទៅ ៣ គ្រាប់។ ជម្រៅកប់គ្រាប់ស្រូវនោះ គឺរាក់មែនទែន គឺប្រហែលជា ១ ហ៊ុន។ យើងដាំរាក់នេះ ព្រោះស្រូវវាបែកកូន គឺវាបែកនៅត្រង់ខ្នែងរបស់វានេះឯង។ ព្រោះបើសិនយើងញាត់គ្រាប់ស្រូវវាជ្រៅពេក វាធ្វើឲ្យការបែកកូនរបស់វាយឺត កម្លាំងរបស់វាខ្សោយ»។
ការដាំគ្រាប់ស្រូវមិនបាច់សាប លើដីរាំងស្ងួត លោក ដុំ ទីន ឲ្យដឹងថា ដាំស្រូវលើកទី ១ គឺចាប់ផ្ដើមនៅចុងខែមេសា ឬដើមខែឧសភា។ ក្រោយពីកប់គ្រាប់ស្រូវក្នុងជម្រៅរាក់ៗ បើមេឃរាំង ដីវាស្ងួតល្មម ស្រូវនឹងដុះក្រោយ ៣ ថ្ងៃ ឬយ៉ាងយូរ ១ អាទិត្យក្រោយការដាំ។
ការថែទាំ គឺប្រើជីធម្មជាតិ លាយជាមួយនឹងជីគីមីមកបំប៉នស្រូវ នៅពេលស្រូវកំពុងមូលដើមចង់ចេញផ្កា។
ផ្ទុយពីលោក ដុំ ទីន ដែលគាត់ប្រើសារធាតុគីមី លាយជាមួយនឹងជីកំប៉ុស្តធម្មជាតិ សម្រាប់ថែទាំស្រូវ កសិកររស់នៅភូមិឫស្សីដួច ឃុំបន្ទាយព្រាល ស្រុករលាប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ឈ្មោះ ជុំ លន បានប្រាប់ថា គេអាចផ្សំជីធម្មជាតិទឹក មកស្រោច ឬបាញ់បំប៉នស្រូវបានដែរ។
វិធីផលិតជីធម្មជាតិកំប៉ុស្តទឹកបំប៉នស្រូវ គឺគាត់យកពកដើមឫស្សី ឬគេហៅថាទំពាំង មកផ្សំជាមួយទឹកដូងខ្ចីក៏បាន ទឹកដូងចាស់ក៏បាន លាយជាមួយស្ករត្នោតតិចតួច ផ្សំចូលគ្នាផលិតជាជីកំប៉ុស្តទឹកបំប៉នស្រូវ ៖ «ខ្ញុំធ្វើបទពិសោធន៍នេះ គឺបទពិសោធន៍មេជីទឹក គឺផ្សំសារធាតុដែលផ្សំមេជីទឹក មានទំពាំង ៣ គីឡូ ទឹកដូង ៥ លីត្រ និងស្ករត្នោត ១ ខាំ ទុករយៈពេលដល់ ១៥ ថ្ងៃ បានទើបយកមកប្រើ»។
លោក ជុំ លន ប្រាប់ថា ទំពាំង មិនចាំបាច់ស្ងោ ឬស្រុះទេ។ យកទំពាំងដែលគេទទួលទានក៏បានដែរ តែបើអាចរកបាន រកទំពាំងមានរសជាតិហាងខ្លាំង រឹតតែប្រសើរ។ គាត់យកមកទំពាំងនោះបកសំបកចេញ ចិញ្ច្រាំវាឲ្យក្លាយជាដុំតូចៗ ដាក់ត្រាំក្នុងទឹកដូង លាយស្ករត្នោត ១០០ ក្រាម ច្រកក្នុងក្រឡមួយ គ្របទុកសង្កត់មិនឲ្យខ្យល់ចេញចូលទេ។
ក្រឡត្រាំទំពាំង ត្រូវដាក់នៅកន្លែងងងឹតគ្មានពន្លឺថ្ងៃ។ ហាមបើកមើល ឬកូរវា គឺទុកឲ្យវាបំបែកធាតុ ឬគេថាទុកឲ្យវាងំ ឲ្យបានចំនួន ២ អាទិត្យឡើងទៅ ៖ «អាដាក់ទាំងសំបកវាក្ររលួយ អ៊ីចឹងយើងបកវាយកតែអាសាច់មក ទោះបីចាស់ក្ដី ខ្ចីក្ដី គឺយើងចិញ្ច្រាំវាឲ្យល្អិតបន្តិចទៅ យើងត្រាំវា អត់មានដាក់អំបិលទេ គឺសំខាន់មានតែទឹកដូង ហើយនឹងស្ករត្នោត ១ ខាំហ្នឹង ហើយទឹកដូង ៥ លីត្រ ហ្នឹង ហើយអត់មានអីទៀតទេ។ ទឹកយើងក៏អត់មានដាក់ទេ ទាល់តែដល់កំណត់ ១៥ ថ្ងៃ ទើបយើងអាចបើក និងយកទៅប្រើបាន។ ដល់ពេលយើងប្រើអាហ្នឹងទៅ ស្រូវយើងអត់មានសត្វអីធ្វើទុក្ខទេ ដោយសារទំពាំងហ្នឹង វាមានជាតិហាង វាមានជាតិពុល ដល់អ៊ីចឹងយើងយកទៅប្រើវាមិនមានសត្វល្អិតធ្វើទុក្ខ»។
ផ្សំជីកំប៉ុស្តទឹកបានហើយ ពេលយកទៅប្រើ គឺបាញ់ទៅលើស្លឹកស្រូវ ដែលកំពុងតែធ្វើខ្លួន ចង់ចេញផ្កា ដើម្បីបំប៉នដើម ឲ្យវាចេញផ្កាមកមានកួរវែង និងមានគ្រាប់ច្រើន និងបង្ការសត្វចង្រៃស៊ីផ្កាស្រូវនោះផង។
លោក ជុំ លន ៖ «មូលហេតុដែលខ្ញុំចង់ធ្វើសាកល្បងនេះ ដោយសារកសិករបំប៉នរុក្ខជាតិ ដំណាំស្រូវយើងហ្នឹង ទៅលើតែលើគល់ទេ ទៅលើដី។ អ៊ីចឹង ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍មួយថា ពេលដែលទឹកច្រើន គឺពេញស្រែ យើងមិនអាចយកទៅបំប៉នបានទេ។ ហេតុនេះហើយ បានជាខ្ញុំផលិតទឹកមេជីហ្នឹង មកសាកល្បង។ ហើយយើងកសិករអត់បានដឹងទេ អត់ដឹងចលនារបស់ក្រពះស្រូវហ្នឹង វាទំពាអាហារនៅត្រង់ណា ដល់អ៊ីចឹងឃើញថា នៅត្រង់ស្លឹក។ ដល់ពេលហ្នឹង យើងបាញ់នៅស្លឹក ក៏វាអាចបឺតយកទៅឲ្យចិញ្ចឹមដើមដងវាបាន។ អ៊ីចឹងយើងបំប៉ន ទោះបីទឹកច្រើនក៏យើងអាចយកទៅបាញ់បានដែរ មិនចាំបាច់ទឹកតិច ឬមួយក៏ទឹកច្រើនទេ»។
វិធីលាយទឹកមេជី ដែលផ្សំបាន គឺយកទឹកមេជីចំនួន ១ លីត្រ លាយជាមួយទឹកធម្មតា ២០ ទៅ ៣០ លីត្រ។ វីធីប្រើ គឺយកទៅបាញ់បង្ហើរៗ លើស្លឹកស្រូវកំពុងមូលដើម បានទំហំ ២០ អារ។
គាត់ប្រៀបធៀបទិន្នផលស្រូវ មុនប្រើមេជីបំប៉ន ផលិតពីទំពាំងជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោតនោះ ក្នុងស្រូវ ៤ ម៉ែត្រការ៉េ គាត់ថ្លឹងគ្រាប់ស្រូវ បានតែ ៤០០ ក្រាមទេ។
តែដល់គាត់បាញ់មេជីទឹកបំប៉នផលិតពីទំពាំងជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោត ក្នុងស្រូវ ៤ ម៉ែត្រការ៉េដូចគ្នា គឺថ្លឹងគ្រាប់ស្រូវបានដល់ទៅ ៥០០ ក្រាម។
កសិករទាំង ២ រូប បានអះអាងថា គាត់បានរៀនចំណេះខាងលើ ពីមន្ត្រីកសិកម្ម និងបានពិសោធន៍ជាមួយកសិកររបស់សហគមន៍សេដាក (CEDAC)។
ប្រសិនបើលោកអ្នកចង់រៀនចេះបន្ថែមពីវិធីដាំស្រូវទាំងគ្រាប់លើដីស្ងួត សូមទាក់ទងលោក ដុំ ទីន តាមទូរស័ព្ទលេខ ០៩២ ១៦ ៤៧ ៩៨ ។
ប្រសិនបើចង់ចេះផលិតជីកំប៉ុស្តទឹកផលិតពីទំពាំង និងទឹកដូងលាយស្ករត្នោត សូមទាក់ទងលោក ជុំ លន តាមទូរស័ព្ទ លេខ ០៨៩ ៦៨៤ ០០៦៕
អាកាសធាតុប្រែប្រួលនេះដែរ ក៏ធ្វើឲ្យកសិករតំបន់ខ្លះ រងនូវទឹកជំនន់ពួកគាត់បានដុះគំនិត យកពកដើមឫស្សី (ទំពាំង) មកផ្សំជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោត ផលិតជាជីកំប៉ុសទឹក ប្រើសម្រាប់បំប៉នស្រូវ ដើម្បីទទួលបានគ្រាប់ស្រូវថ្លោស និងផ្លែកាន់ច្រើន។
កសិកររស់នៅភូមិគោកថ្មី ឃុំល្វា ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប លោក ដុំ ទីន ឲ្យដឹងថា ការដាំដុះស្រូវវស្សានៅក្នុងតំបន់នោះ នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជួបផលវិបាកនឹងអាកាសធាតុប្រែប្រួល ម្ដងរាំងស្ងួត ម្ដងមានទឹកជំនន់ខ្លាំង ដែលធ្វើឲ្យទិន្នផលស្រូវ មិនសូវបានផល។
ដោយសារតែមានបញ្ហាទាំងនេះ គាត់សាកល្បងធ្វើស្រែវស្សា ដោយការដាំគ្រាប់ពូជស្រូវស្រាល ដោយមិនចាំបាច់បណ្ដុះជាសំណាបឡើយ។ នៅរដូវវស្សាឆ្នាំមុន គាត់បានយកគ្រាប់ស្រូវ មិនដុះជាសំណាបនោះ ទៅដាំសាកល្បងលើដីស្ងួតទំហំ ៤០ អារ។ គាត់បានសម្គាល់ឃើញថា ទិន្នផលស្រូវកើនជាងការដាំស្រូវ ដែលដុះជាសំណាប។ ស្រូវដាំដីស្ងួតនោះ នៅតែដុះ មិនងាប់ ដូចដកសំណាបយកទៅស្ទូងនោះទេ។
លោក ដុំ ទីន ៖ «ក្នុងផ្ទៃដី ៤០ អារនឹង បើគ្រាន់តែខ្ញុំធ្វើតាមទម្លាប់វា ហើយខ្ញុំប្រើជីធម្មជាតិ អស់ ៣ តោន ប្រើជីគីមីអស់ ២ ការ៉ុង បើកើតបំផុត បានតែ ១.៥០០ គីឡូទេ។ ដល់ពេលខ្ញុំបែរជាមកធ្វើតាមបច្ចេកទេសនេះ ដែលខ្ញុំបានទទួលផលនៅឆ្នាំ ២០១០ គឺបាន ៣.២០០ គីឡូបើសិនយើងគុណរកជា ១ ហិកតារ វាអាចទទួលទិន្នផលបាន ៤ តោន»។
លោកថា វិធីដាំគ្រាប់ស្រូវលើដីមិនសូវសំបូរទឹក ដែលរកឃើញថ្មីនេះ គឺប្រឆាំងនឹងភាពរាំងស្ងួតនៃអាកាសធាតុប្រែប្រួល។
វិធីធ្វើស្រែដាំគ្រាប់ស្រូវមិនសាប ត្រូវបានលោក ដុំ ទីន ប្រាប់ថា ត្រូវរើសយកពូជស្រូវស្រាល ដែលក្រសួងកសិកម្ម បានណែនាំឲ្យដាំ ដើម្បីបង្ការអាកាសធាតុប្រែប្រួល ដូចជាពូជ ផ្ការំដួល សែនពិដោរ អីអ៊ែរ ៦៦ (IR66) ជាដើម ទើបធ្វើស្រែបាន ២ ដងក្នុង ១ រដូវវស្សា។
លោកថា ស្រូវសែនពិដោរ គាត់បានដាំពីចុងខែឧសភាមក កំពុងតែចេញផ្កា។ គាត់រង់ចាំ ៤០ ថ្ងៃទៀត ស្រូវនេះនឹងច្រូត។ គាត់នឹងចាប់ផ្ដើមដាំស្រូវជាលើកទី ២ ទៀត គឺពូជផ្ការំដួល ដោយមិនចាំបាច់រំពឹងតែទឹកភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំ ទើបអាចធ្វើស្រែបាននោះទេ។
វិធីធ្វើស្រែដាំគ្រាប់ស្រូវសុទ្ធ ដោយមិនបាច់បណ្ដុះសាបនេះ លោកប្រាប់ថា ក្រោយពីច្រូតហើយ ត្រូវភ្ជួរដីលុបគល់ជញ្ជ្រាំង ឲ្យវាកប់ក្នុងដីសម្រាប់ធ្វើជី។ នៅពេលភ្លៀងធ្លាក់មកដំបូង ត្រូវទៅភ្ជួរដាស់ដី ឬប្រែដីនោះឡើងវិញ។ រាស់យកស្មៅឲ្យអស់ហាលដីភ្ជួរនោះ ឲ្យលើសពី ២ សប្ដាហ៍។
លោក ដុំ ទីន ៖ «ក្រោយពេលទុករយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ ទៅ ២០ ថ្ងៃហើយ បើយើងធ្វើជីធម្មជាតិបាន ដូចជាជីកំប៉ុស្ត ឬក៏ជីលាមកសត្វផុយរលួយ យើងយកទៅបាចភ្ជួរលុប។ ភ្ជួរលុបលើកទី ៣ ហ្នឹងយើងអត់ធ្វើការរាស់ពង្រាបវាទេ គឺយើងធ្វើការដាំដុះ ព្រោះយើងរាស់ពង្រាបទី ១ ធ្វើឲ្យធឹងដី។ ទី ២ វាធ្វើឲ្យខ្យល់អុកស៊ីហ្សែនក្នុងដីនោះ វាអត់មានខ្យល់អុកស៊ីហ្សែនបានយូរ ទៅខាងមុខដីនោះ វានឹងអាចហាប់ណែន»។
ក្រោយពីរៀបចំដី និងដាក់ជីធម្មជាតិ ក្នុងស្រែរួចហើយ នៅរសៀលថ្ងៃភ្ជួរដីទុកនោះ ត្រូវយកគ្រាប់ពូជស្រូវ ១៥ គីឡូក្រាម សម្រាប់ដាំលើផ្ទៃដីទំហំ ១ ហិកតារ យកមកលាងទឹក និងត្រាំទឹកអំបិលទុកឲ្យបាន ២០ នាទី ដើម្បីបន្សុទ្ធពូជ។ រើសយកគ្រាប់ណាអណ្ដែតលើទឹក ស្រង់យកចេញ ហើយស្រិតយកតែគ្រាប់ ដែលលិចក្នុងទឹក ស្រង់ដាក់តៅទុកឲ្យស្រស់ទឹកប្រមាណ ១២ ម៉ោង។
ពេលមេឃភ្លឺស្រាងៗ យកគ្រាប់ស្រូវពូជស្រង់ទុកនោះ យកទៅបុកដាំ។ មុននឹងដាំ ត្រូវចងខ្សែក្នុងដីស្រែ បែងជាក្រឡាចត្រង្គ ឲ្យមានរង្វាស់ចន្លោះពីគុម្ពមួយទៅមួយ ៣០ សង្ទីម៉ែត្រ «ចាប់យក គ្រាប់ស្រូវ ២ ទៅ ៣ គ្រាប់។ ជម្រៅកប់គ្រាប់ស្រូវនោះ គឺរាក់មែនទែន គឺប្រហែលជា ១ ហ៊ុន។ យើងដាំរាក់នេះ ព្រោះស្រូវវាបែកកូន គឺវាបែកនៅត្រង់ខ្នែងរបស់វានេះឯង។ ព្រោះបើសិនយើងញាត់គ្រាប់ស្រូវវាជ្រៅពេក វាធ្វើឲ្យការបែកកូនរបស់វាយឺត កម្លាំងរបស់វាខ្សោយ»។
ការដាំគ្រាប់ស្រូវមិនបាច់សាប លើដីរាំងស្ងួត លោក ដុំ ទីន ឲ្យដឹងថា ដាំស្រូវលើកទី ១ គឺចាប់ផ្ដើមនៅចុងខែមេសា ឬដើមខែឧសភា។ ក្រោយពីកប់គ្រាប់ស្រូវក្នុងជម្រៅរាក់ៗ បើមេឃរាំង ដីវាស្ងួតល្មម ស្រូវនឹងដុះក្រោយ ៣ ថ្ងៃ ឬយ៉ាងយូរ ១ អាទិត្យក្រោយការដាំ។
ការថែទាំ គឺប្រើជីធម្មជាតិ លាយជាមួយនឹងជីគីមីមកបំប៉នស្រូវ នៅពេលស្រូវកំពុងមូលដើមចង់ចេញផ្កា។
ផ្ទុយពីលោក ដុំ ទីន ដែលគាត់ប្រើសារធាតុគីមី លាយជាមួយនឹងជីកំប៉ុស្តធម្មជាតិ សម្រាប់ថែទាំស្រូវ កសិកររស់នៅភូមិឫស្សីដួច ឃុំបន្ទាយព្រាល ស្រុករលាប្អៀរ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ឈ្មោះ ជុំ លន បានប្រាប់ថា គេអាចផ្សំជីធម្មជាតិទឹក មកស្រោច ឬបាញ់បំប៉នស្រូវបានដែរ។
វិធីផលិតជីធម្មជាតិកំប៉ុស្តទឹកបំប៉នស្រូវ គឺគាត់យកពកដើមឫស្សី ឬគេហៅថាទំពាំង មកផ្សំជាមួយទឹកដូងខ្ចីក៏បាន ទឹកដូងចាស់ក៏បាន លាយជាមួយស្ករត្នោតតិចតួច ផ្សំចូលគ្នាផលិតជាជីកំប៉ុស្តទឹកបំប៉នស្រូវ ៖ «ខ្ញុំធ្វើបទ ពិសោធន៍នេះ គឺបទពិសោធន៍មេជីទឹក គឺផ្សំសារធាតុដែលផ្សំមេជីទឹក មានទំពាំង ៣ គីឡូ ទឹកដូង ៥ លីត្រ និងស្ករត្នោត ១ ខាំ ទុករយៈពេលដល់ ១៥ ថ្ងៃ បានទើបយកមកប្រើ»។
លោក ជុំ លន ប្រាប់ថា ទំពាំង មិនចាំបាច់ស្ងោ ឬស្រុះទេ។ យកទំពាំងដែលគេទទួលទានក៏បានដែរ តែបើអាចរកបាន រកទំពាំងមានរសជាតិហាងខ្លាំង រឹតតែប្រសើរ។ គាត់យកមកទំពាំងនោះបកសំបកចេញ ចិញ្ច្រាំវាឲ្យក្លាយជាដុំតូចៗ ដាក់ត្រាំក្នុងទឹកដូង លាយស្ករត្នោត ១០០ ក្រាម ច្រកក្នុងក្រឡមួយ គ្របទុកសង្កត់មិនឲ្យខ្យល់ចេញចូលទេ។
ក្រឡត្រាំទំពាំង ត្រូវដាក់នៅកន្លែងងងឹតគ្មានពន្លឺថ្ងៃ។ ហាមបើកមើល ឬកូរវា គឺទុកឲ្យវាបំបែកធាតុ ឬគេថាទុកឲ្យវាងំ ឲ្យបានចំនួន ២ អាទិត្យឡើងទៅ ៖ «អាដាក់ទាំងសំបកវាក្ររលួយ អ៊ីចឹងយើងបកវាយកតែអាសាច់មក ទោះបីចាស់ក្ដី ខ្ចីក្ដី គឺយើងចិញ្ច្រាំវាឲ្យល្អិតបន្តិចទៅ យើងត្រាំវា អត់មានដាក់អំបិលទេ គឺសំខាន់មានតែទឹកដូង ហើយនឹងស្ករត្នោត ១ ខាំហ្នឹង ហើយទឹកដូង ៥ លីត្រ ហ្នឹង ហើយអត់មានអីទៀតទេ។ ទឹកយើងក៏អត់មានដាក់ទេ ទាល់តែដល់កំណត់ ១៥ ថ្ងៃ ទើបយើងអាចបើក និងយកទៅប្រើបាន។ ដល់ពេលយើងប្រើអាហ្នឹងទៅ ស្រូវយើងអត់មានសត្វអីធ្វើទុក្ខទេ ដោយសារទំពាំងហ្នឹង វាមានជាតិហាង វាមានជាតិពុល ដល់អ៊ីចឹងយើងយកទៅប្រើវាមិនមានសត្វល្អិតធ្វើទុក្ខ»។
ផ្សំជីកំប៉ុស្តទឹកបានហើយ ពេលយកទៅប្រើ គឺបាញ់ទៅលើស្លឹកស្រូវ ដែលកំពុងតែធ្វើខ្លួន ចង់ចេញផ្កា ដើម្បីបំប៉នដើម ឲ្យវាចេញផ្កាមកមានកួរវែង និងមានគ្រាប់ច្រើន និងបង្ការសត្វចង្រៃស៊ីផ្កាស្រូវនោះផង។
លោក ជុំ លន ៖ «មូលហេតុដែលខ្ញុំចង់ធ្វើសាកល្បងនេះ ដោយសារកសិករបំប៉នរុក្ខជាតិ ដំណាំស្រូវយើងហ្នឹង ទៅលើតែលើគល់ទេ ទៅលើដី។ អ៊ីចឹង ខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍មួយថា ពេលដែលទឹកច្រើន គឺពេញស្រែ យើងមិនអាចយកទៅបំប៉នបានទេ។ ហេតុនេះហើយ បានជាខ្ញុំផលិតទឹកមេជីហ្នឹង មកសាកល្បង។ ហើយយើងកសិករអត់បានដឹងទេ អត់ដឹងចលនារបស់ក្រពះស្រូវហ្នឹង វាទំពាអាហារនៅត្រង់ណា ដល់អ៊ីចឹងឃើញថា នៅត្រង់ស្លឹក។ ដល់ពេលហ្នឹង យើងបាញ់នៅស្លឹក ក៏វាអាចបឺតយកទៅឲ្យចិញ្ចឹមដើមដងវាបាន។ អ៊ីចឹងយើងបំប៉ន ទោះបីទឹកច្រើនក៏យើងអាចយកទៅបាញ់បានដែរ មិនចាំបាច់ទឹកតិច ឬមួយក៏ទឹកច្រើនទេ»។
វិធីលាយទឹកមេជី ដែលផ្សំបាន គឺយកទឹកមេជីចំនួន ១ លីត្រ លាយជាមួយទឹកធម្មតា ២០ ទៅ ៣០ លីត្រ។ វីធីប្រើ គឺយកទៅបាញ់បង្ហើរៗ លើស្លឹកស្រូវកំពុងមូលដើម បានទំហំ ២០ អារ។
គាត់ប្រៀបធៀបទិន្នផលស្រូវ មុនប្រើមេជីបំប៉ន ផលិតពីទំពាំងជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោតនោះ ក្នុងស្រូវ ៤ ម៉ែត្រការ៉េ គាត់ថ្លឹងគ្រាប់ស្រូវ បានតែ ៤០០ ក្រាមទេ។
តែដល់គាត់បាញ់មេជីទឹកបំប៉នផលិតពីទំពាំងជាមួយទឹកដូង និងស្ករត្នោត ក្នុងស្រូវ ៤ ម៉ែត្រការ៉េដូចគ្នា គឺថ្លឹងគ្រាប់ស្រូវបានដល់ទៅ ៥០០ ក្រាម។
កសិករទាំង ២ រូប បានអះអាងថា គាត់បានរៀនចំណេះខាងលើ ពីមន្ត្រីកសិកម្ម និងបានពិសោធន៍ជាមួយកសិកររបស់សហគមន៍សេដាក (CEDAC)។
ប្រសិនបើលោកអ្នកចង់រៀនចេះបន្ថែមពីវិធីដាំស្រូវទាំងគ្រាប់ លើដីស្ងួត សូមទាក់ទងលោក ដុំ ទីន តាមទូរស័ព្ទលេខ ០៩២ ១៦ ៤៧ ៩៨ ។
ប្រសិនបើចង់ចេះផលិតជីកំប៉ុស្តទឹកផលិតពីទំពាំង និងទឹកដូងលាយស្ករត្នោត សូមទាក់ទងលោក ជុំ លន តាមទូរស័ព្ទ លេខ ០៨៩ ៦៨៤ ០០៦៕
Tuesday, July 12, 2011
Cambodia offers opportunities-Agriculture
Cambodia should be on the radar for Kiwi agribusiness looking for
export opportunities, even though the small nation is decades behind
other developing Asian countries, a rural economist says.
Cambodia remains one of Asia's least developed countries after years of conflict but last year the Government introduced a series of initiatives to boost agricultural products. In January the country also ratified a free trade agreement between New Zealand, Australia and the Association of Southeast Asia which has created opportunities for Kiwi exporters to connect with the fast-growing Asian region.
ASB rural economist James Shortall said Cambodia was still a decade behind Vietnam and potentially 30 years behind China. "But there is such massive opportunities out of those areas which are going to be supportive of farm and agricultural farmers here in New Zealand for the next 30, 40 or 50 years."
While Cambodia was still at the development stage, he said: "There certainly seems to be an opportunity for New Zealand brands to take that first step and be quite integral through that [development] stage.
"It would be about getting your product in there and taking a long-term view ... would be an opportunity. It's still very poor and developing ... similar to a lot of countries through Asia. But you only need to see how quickly they are developing and want higher value foods and protein products."
Foreign Affairs and Trade Ministry statistics show Cambodia's imports were worth approximately $7 billion in 2009, and of that $3.77 million (2010) from New Zealand. Exports to Cambodia included paper, milk, apples, seafood and beef.
Although the urbanisation in China had created strong demand for protein products, Mr Shortall predicted Cambodia was still 10 years from needing a significant amount of protein, but as "people get wealthy and the economy develops ... they will start introducing more meat."
The latest New Zealand Trade and Enterprise market profile said a number of opportunities existed for Kiwi agribusinesses in Cambodia. The report said breeding technology, veterinary equipment and veterinary supplies were severely lacking. The best opportunity to Kiwi agribusinsses was in partnering with international organisations with programmes in place.
Source: Business Day
Cambodia remains one of Asia's least developed countries after years of conflict but last year the Government introduced a series of initiatives to boost agricultural products. In January the country also ratified a free trade agreement between New Zealand, Australia and the Association of Southeast Asia which has created opportunities for Kiwi exporters to connect with the fast-growing Asian region.
ASB rural economist James Shortall said Cambodia was still a decade behind Vietnam and potentially 30 years behind China. "But there is such massive opportunities out of those areas which are going to be supportive of farm and agricultural farmers here in New Zealand for the next 30, 40 or 50 years."
While Cambodia was still at the development stage, he said: "There certainly seems to be an opportunity for New Zealand brands to take that first step and be quite integral through that [development] stage.
"It would be about getting your product in there and taking a long-term view ... would be an opportunity. It's still very poor and developing ... similar to a lot of countries through Asia. But you only need to see how quickly they are developing and want higher value foods and protein products."
Foreign Affairs and Trade Ministry statistics show Cambodia's imports were worth approximately $7 billion in 2009, and of that $3.77 million (2010) from New Zealand. Exports to Cambodia included paper, milk, apples, seafood and beef.
Although the urbanisation in China had created strong demand for protein products, Mr Shortall predicted Cambodia was still 10 years from needing a significant amount of protein, but as "people get wealthy and the economy develops ... they will start introducing more meat."
The latest New Zealand Trade and Enterprise market profile said a number of opportunities existed for Kiwi agribusinesses in Cambodia. The report said breeding technology, veterinary equipment and veterinary supplies were severely lacking. The best opportunity to Kiwi agribusinsses was in partnering with international organisations with programmes in place.
Source: Business Day
Tuesday, July 5, 2011
Putting Worms to Work to Help Your Garden Grow
What can you do with earthworms? Some people use the creepy crawlers to catch fish. But others put worms to work making compost. Compost looks and feels like good soil. Gardeners and farmers add it to soil to make plants grow better.
You can make compost from food waste at home with or without the help of worms. How the worms help is by first eating and processing the food. It comes out the other end of the worm as rich compost.
Kim Gabel from the University of Florida Extension service in Key West suggests using red worms known as red wigglers.KIM GABEL: "The red wigglers are the best varieties for doing it because they are more of a surface feeder. Because different worms live in different strata, or portions of the earth."
You need a container to hold the waste and the worms. The size of the composting bin depends on how much compost you want to make. You need about a kilogram of worms for each half a kilogram of daily food waste that you add.
Kim Gabel says the bin needs holes so the worms can get air.
KIM GABEL: "The worms do breathe. So that is a very important factor, along with they also like to be in the dark."
So cover the bin to keep out the light.
One thing worms do not like is very high temperatures. Kim Gabel lives in the warm climate of southern Florida. She keeps her worm bin indoors. Unpleasant smells can be prevented by controlling the amount of food waste added to the bin and avoiding meat or bones.
For composting with worms, you need bedding that is moist but not too wet. The amount of water you add will depend on the bedding material you use. Kim Gabel uses newspaper cut into strips about two and a half centimeters wide. Add two handfuls of soil for every half square meter of bedding material and mix well.
Spread the worms over the bedding. The worms will start to wiggle their way down. Remove any worms that remain on top of the bedding after two hours.
When you feed the worms, place the food about two and a half centimeters below the surface of the bedding and cover it.
The worm's waste, or castings, should be ready to use as compost within two to six months.
To remove the compost, you can push it all to one side of the bin. Place new bedding and food on the other side. Within a few weeks the worms will move to the new bedding. Now you can remove the compost and fill the empty space with new bedding.
And that’s the VOA Special English Agriculture Report, written by Jerilyn Watson. Have you ever made compost with worms? Tell us your story at voaspecialenglish.com. I’m Jim Tedder.
You need a container to hold the waste and the worms. The size of the composting bin depends on how much compost you want to make. You need about a kilogram of worms for each half a kilogram of daily food waste that you add.
Kim Gabel says the bin needs holes so the worms can get air.
KIM GABEL: "The worms do breathe. So that is a very important factor, along with they also like to be in the dark."
So cover the bin to keep out the light.
One thing worms do not like is very high temperatures. Kim Gabel lives in the warm climate of southern Florida. She keeps her worm bin indoors. Unpleasant smells can be prevented by controlling the amount of food waste added to the bin and avoiding meat or bones.
For composting with worms, you need bedding that is moist but not too wet. The amount of water you add will depend on the bedding material you use. Kim Gabel uses newspaper cut into strips about two and a half centimeters wide. Add two handfuls of soil for every half square meter of bedding material and mix well.
Spread the worms over the bedding. The worms will start to wiggle their way down. Remove any worms that remain on top of the bedding after two hours.
When you feed the worms, place the food about two and a half centimeters below the surface of the bedding and cover it.
The worm's waste, or castings, should be ready to use as compost within two to six months.
To remove the compost, you can push it all to one side of the bin. Place new bedding and food on the other side. Within a few weeks the worms will move to the new bedding. Now you can remove the compost and fill the empty space with new bedding.
And that’s the VOA Special English Agriculture Report, written by Jerilyn Watson. Have you ever made compost with worms? Tell us your story at voaspecialenglish.com. I’m Jim Tedder.
Saturday, June 18, 2011
Agriculture: BD, Cambodia to tie up for agri sector cooperation...
Agriculture: BD, Cambodia to tie up for agri sector cooperation...: "Bangladesh is set to tie up with Cambodia for promoting investment and development co-operation in agricultural sector aiming to raise food..."
BD, Cambodia to tie up for agri sector cooperation
Bangladesh is set to tie up with Cambodia for promoting investment and development co-operation in agricultural sector aiming to raise food grain production through taking some of the latter's land on lease, officials said.
The Prime Minister of the South-East Asian nation Hun Sen is scheduled to visit Dhaka soon when the two countries are expected to sign a number of deals on bilateral cooperation, mainly on farming, the officials added.
"The major cooperation will be in the agricultural sector as food shortage-stricken Bangladesh seeks to take land on lease from Cambodia to produce rice there and bring the same back to meet local demand," a senior commerce ministry official told the FE.
During Hun Sen's visit, the two countries will form a joint commission at the foreign ministers' level, sign a deal for holding annual advisory meetings at the foreign secretary-level and tie up for bilateral cooperation in the agricultural sector.
They will also sign deals about taking lease of Cambodian land, importing rice from there to Bangladesh, providing visa exemption for diplomats and promoting investment.
Cambodia has sought Bangladesh's investment for establishing rice mills there as the former has no such facility. The Cambodian farmers grow paddy and export the same directly to Vietnam and Thailand.
Sources said a nine-member committee, headed by a joint secretary of the ministry of commerce, has been formed to explore the possibility of leasing land for farming in Cambodia.
The committee has also been tasked with handling the matter about setting up rice husking mills in Cambodia and importing or procuring rice produced there by the would-be Bangladeshi investors.
The members of the committee will shortly visit Cambodia to sort out the matters, the sources added.
Cambodia has already granted lease of some of its lands to other countries for farming and Bangladesh is seeking long-term lease of such land for a period, up to 99 years.
Officials said Cambodian land is ideal for high quality rice production and Bangladesh has large potential to reap gains out of taking land there on lease.
The world's fourth largest rice-growing nation, Bangladesh, with an average annual production of 33 million tonnes, has, however, been one of the major foodgrain importers this fiscal.
Handbook on Agricultural Education in Public Schools
The Prime Minister of the South-East Asian nation Hun Sen is scheduled to visit Dhaka soon when the two countries are expected to sign a number of deals on bilateral cooperation, mainly on farming, the officials added.
"The major cooperation will be in the agricultural sector as food shortage-stricken Bangladesh seeks to take land on lease from Cambodia to produce rice there and bring the same back to meet local demand," a senior commerce ministry official told the FE.
During Hun Sen's visit, the two countries will form a joint commission at the foreign ministers' level, sign a deal for holding annual advisory meetings at the foreign secretary-level and tie up for bilateral cooperation in the agricultural sector.
They will also sign deals about taking lease of Cambodian land, importing rice from there to Bangladesh, providing visa exemption for diplomats and promoting investment.
Cambodia has sought Bangladesh's investment for establishing rice mills there as the former has no such facility. The Cambodian farmers grow paddy and export the same directly to Vietnam and Thailand.
Sources said a nine-member committee, headed by a joint secretary of the ministry of commerce, has been formed to explore the possibility of leasing land for farming in Cambodia.
The committee has also been tasked with handling the matter about setting up rice husking mills in Cambodia and importing or procuring rice produced there by the would-be Bangladeshi investors.
The members of the committee will shortly visit Cambodia to sort out the matters, the sources added.
Cambodia has already granted lease of some of its lands to other countries for farming and Bangladesh is seeking long-term lease of such land for a period, up to 99 years.
Officials said Cambodian land is ideal for high quality rice production and Bangladesh has large potential to reap gains out of taking land there on lease.
The world's fourth largest rice-growing nation, Bangladesh, with an average annual production of 33 million tonnes, has, however, been one of the major foodgrain importers this fiscal.
Handbook on Agricultural Education in Public Schools
Subscribe to:
Posts (Atom)